donderdag 1 mei 2014

Mens en medemens: casus : uitwerking ethisch model

Na het lezen van enkele andere blogs over deze casus, is mijn mening verruimt. Enerzijds is mijn eigen standpunt verstevigd met argumenten, maar anderzijds ben ik nu ook in staat om het van een andere kant te bekijken (bijvoorbeeld: het kan dienen om vrouwen te beschermen tijdens een sollicitatie wanneer ze geïnterviewd worden door een persoon die tegen de emancipatie van de vrouw is).  Het is, zoals bij andere casussen, een onderwerp waarin niet 1 juiste oplossing is. Er moet over nagedacht worden, verschillende standpunten moeten gehoord worden, verschillende 'partijen' moeten gehoord worden,... en dan nog is iedere situatie uniek en persoonsgebonden. Maar dat is moeilijk in een wet te gieten, omdat 'persoonsgebonden' niet vanuit een objectief standpunt bekeken kan worden. We kunnen dus enkel onze eigen mening geven en die eventueel aanpassen naargelang we meer invalshoeken te zien krijgen.

Uitwerken volgens het praktisch ethisch model:

Grondhouding:

Echtheid:
Na het lezen van andere blogs, ben ik nog steeds van het standpunt dat positieve discriminatie niemand echt vooruit helpt. Je 'krijgt' dan wel een job, maar heb je echt voldoening als je weet dat dit enkel om je geslacht was?

Empathie:
Ik begrijp natuurlijk ook wel de vrouwen die evenwaardig zijn (qua kwaliteiten) aan mannen voor een welbepaalde job, maar die niet gekozen worden 'omdat de werkgever liever met mannen werkt'. Ik kan me best voorstellen dat dit onfair aanvoelt (en dat is het ook).
Maar aan de andere kant kan ik me ook voorstellen wat mannen voelen wanneer een vrouw met minder kwaliteiten voor de job aangenomen wordt, enkel omdat ze een vrouw is.

Aanvaarding:
Ik aanvaard de verschillende standpunten betreffende dit onderwerp, het is zelfs goed dat er verschillende standpunten zijn. Zo ga je nadenken over je eigen standpunt. Het is moeilijk om de gulden middenweg te vinden, daarom moeten alle betrokken partijen gehoord worden. Zodat er samen overlegt kan worden waar aandacht op gevestigd moet worden. 

Dialoog voeren met de betrokkenen:

Er moet met heel wat mensen gepraat worden om de gulden middenweg te vinden. En we moeten ook ruimer durven kijken dan enkel naar topambtenaren. Eerst en vooral zou ik praten met zowel vrouwelijke als mannelijke werknemers, die voor een beroep gekozen hebben waarbij 1 van beide geslachten ondervertegenwoordigd is. Denk maar aan kappers, verplegers, ... waar het vrouwelijke geslacht tot op heden nog steeds de bovenhand heeft. Of beroepen waar vooral mannen in vertegenwoordigd zijn, zoals bouwvakkers, vrachtwagenchauffeurs,... We moeten hen vragen waarom ze voor die job kiezen (of waarom niet). We moeten hen voorleggen wat zij van deze maatregel vinden. Ook de verschillende 'soorten' werkgevers, degene die verantwoordelijk zijn voor het aanwerven van werknemers moeten we op de rooster leggen: 'hoe kiezen zij uiteindelijk wie ze aanwerven, wat zijn de belangrijkste voorwaarden?' We moeten ons een ruim beeld vormen van hoe het eigenlijk komt dat voor bepaalde jobs 1 van de 2 geslachten ondervertegenwoordigd is. En dan moeten we met alle betrokken partijen praten om oplossingen voor deze problemen te vinden. 

De situatie analyseren:

Zoals ik hierboven al zei, we moeten de situatie vanuit verschillende standpunten bekijken, zo objectief mogelijk. Nu is de uitspraak gedaan door 2 politici, die misschien meer bezig waren met campagne te voeren (en dus elkaar neer te halen) dan met de effectieve probleemstelling. Hebben zij onderzoek gedaan naar hoe het komt, naar wat het onderliggend probleem is? Ik denk van niet. Dus dat moet eerst bekeken worden, volgens mij. In welke jobs zijn beide geslachten ongeveer evenredig vertegenwoordigd en in welke niet? Hoe komt dit? Ligt de oorzaak bij de werknemer, bij de werkgever, bij de maatschappij? En is dit zodanig problematisch dat er een wet voor opgesteld moet worden?
Het zou inderdaad geen kwaad kunnen dat er meer vrouwen in topfuncties en in de politiek aanwezig zouden zijn, al was het maar om een rolmodel te zijn of omdat vrouwen zich misschien beter kunnen identificeren met vrouwen. Maar willen vrouwen wel topfuncties bekleden of politica worden? Waarom wel/ waarom niet?

Handelingsmogelijkheden onderzoeken:

Nadat we alle standpunten van alle betrokken partijen in kaart gebracht hebben, kunnen we kijken welke oplossingen we kunnen bedenken. Is het opstellen van een wet echt de enige oplossing die we kunnen bedenken? Ik denk van niet, er zijn nog andere oplossingen; zoals het vrouwvriendelijker maken van de job (door bijvoorbeeld flexibelere uren aan te bieden voor moeders, de mogelijkheid om van thuis te werken,...) waardoor meer vrouwen interesse zouden hebben om zo'n job te doen. Voor jobs waar mannen ondervertegenwoordigd zijn, geldt dan de regel om de jobs 'manvriendelijker' te maken. Ik heb wel geen idee op welke manier dit zou kunnen (hoger loon, maar dat zou dan oneerlijk zijn tegenover de vrouwen die hetzelfde werk doen en minder verdienen).

Motieven verhelderen:

Ergens in hun stelling hebben beide politici wel 'gelijk': er zou meer evenwicht moeten komen tussen mannen en vrouwen in topfuncties. Maar we moeten in eerste plaats kijken hoe dit onevenwicht er gekomen is (en blijft bestaan). Het in een wet laten gieten geeft dan wel de zekerheid dat er vaker voor vrouwen gekozen zal worden voor topfuncties. Maar de grens met positieve discriminatie komt zeer dicht bij. Soms is het de mentaliteit bij werkgevers die moet veranderen ('een man is daar beter in dan een vrouw'), in sommige andere gevallen moeten vrouwen meer aangemoedigd worden om een bepaalde richting te kiezen op school, in nog andere gevallen moeten jobs aantrekkelijker worden gemaakt,... Voor elke mogelijke oplossing zijn er pro's en contra's, het is de bedoeling om van al deze oplossingen de voor- en nadelen tegen elkaar op te wegen en te kijken welke oplossing het best is voor alle partijen.

Effecten inschatten:

De effecten inschatten is moeilijk op korte termijn, omdat er waarschijnlijk niet veel effecten te zien zijn op korte termijn. Want ik zou opteren om de volledige ingesteldheid van vrouwen, mannen, scholen, werkgevers aan te passen. Alles wordt dus in de basis aangepakt, maar vooraleer daar resultaten uit voortkomen zijn we al enkele jaren verder, denk ik. Misschien als we bepaalde jobs eerst aantrekkelijker maken voor personen die nu al op de arbeidsmarkt zijn, zouden er wel kleine effecten merkbaar zijn op korte termijn. Maar het is me vooral te doen om de effecten op lange termijn, want die hebben meer kans om 'blijvende' effecten te zijn.

Evaluatiemoment: intuïties uitspreken:

Positieve discriminatie is ook discriminatie, dus voor mij is het 'not done' om een regel in te voeren zodat werkgevers verplicht worden om meer vrouwen aan te werven. Aanwervingen zouden moeten gebeuren op basis van kwaliteiten, het capabel zijn voor de job; niet op basis van geslacht. Daartegenover staat ook dat discriminatie in de andere richting ook niet toelaatbaar is: dat werkgevers steeds kiezen voor mannen (omdat die 'geschikter' zijn voor de job, omdat ze liever met mannen werken,...) i.p.v. voor vrouwen, die aan dezelfde eisen voldoen als de mannen (en dus objectief gezien 'even geschikt' zijn). Maar ik denk dat het moeilijk is om een regel of wet op te stellen die voor beide partijen werkt. Want iemand aanwerven gebeurt ook op basis van aanvoelen, hoe iemand overkomt, het gevoel je hebt bij iemand,... Maar daar kan geen wet voor opgesteld worden, gezien dit geen objectief gegeven is, maar een persoonlijk gevoel (en dus voor iedereen verschillend).
Daarom lijkt het me makkelijker om na te gaan waarom vrouwen minder geneigd zijn om voor een topfunctie te kiezen, of om af te vragen waarom mannen 'geschikter' zijn voor zo'n soort jobs.

Evaluatiemoment: normen verduidelijken:

Er moet vooral gekeken worden naar een oplossing waarin geen enkele betrokken partij benadeeld (gediscrimineerd, hetzij positief, hetzij negatief) wordt. En alle personen zouden een job moeten vinden die bij hen past, die ze graag doen, die ze kunnen combineren met hun leven naast de job, ...

Evaluatiemoment: waarden evalueren:

Het is moeilijk om vrouwen meer kansen te geven voor topfuncties zonder daarbij positief te discrimineren. Er moeten verschillende voor- en nadelen van verschillende andere oplossingen tegen elkaar afgewogen worden en dan moet er worden gekozen voor de gulden middenweg tussen de betrokken partijen. Een oplossing waar iedereen zich kan in vinden, wat niet wil zeggen dat ze volledig akkoord moeten zijn op alle vlakken. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten