dinsdag 6 mei 2014

Mens en natuur: natuur in de wereldreligies

De joden zien het als geschenk van Jahwe, waar ze zorg voor moeten dragen. Want wie de natuur kapot maakt, maakt ook Jahwe kapot. Dit is een mooi gezegde, maar ik denk dat dit voor veel mensen voorbijgestreefd is. Ik weet niet in welke mate dit thema nog leeft bij (jonge) joden. Jahwe kan ook straffen via de natuur, dus ik denk dat joden aardbevingen en orkanen zien als straf van Jahwe.

Voor christenen betekent de natuur een beetje hetzelfde als bij joden. God is de eigenaar van de natuur, wij moeten er voor zorgen en het goed onderhouden (zoals een conciërge een gebouw onderhoudt). Dit houdt ook in dat de mens geen misbruik mag maken van de natuur en de aarde. Sommige christenen zien in de mooie natuur zelfs het bestaan van God, want ze geloven niet dat zoiets moois ontstaan kan zijn door toeval.

De verhouding mens - natuur in de islam gaat in dezelfde lijnen als de verhouding bij de joden en bij de christenen. Ze horen respect te hebben voor planten, bomen en medemensen. Mohammed ging zorgzaam om met de natuur en creëerde zelfs natuurreservaten, volgens de Koran. Maar heel weinig islamieten leven deze wetten letterlijk na, vooral degenen die in de westerse maatschappij terechtgekomen zijn. Natuur is een thema waar ze weinig aandacht aan besteden, ze plaatsen vooral zichzelf op de eerste plaats (zoals wij ook al te vaak doen).

Ik hou van de manier waarop boeddhisten tegenover de natuur staan: wij zijn een klein deeltje van de natuur en mogen blij (en dankbaar) zijn dat we er gebruik van mogen maken. Als wij geen respect hebben voor de natuur, dan gaat de natuur (en wij ook, gezien we deel uitmaken van die natuur) kapot. Ik hou van deze ingesteldheid en probeer ook op deze manier te leven (wat niet altijd makkelijk is, zeker niet in ons wereldje van luxe en gemakzucht).

Hoewel hindoes op verschillende vlakken verschillend geloven, is er 1 ding waar ze allemaal enorm veel respect voor hebben, nl. de natuur. Ze geloven dat je de natuur geen pijn mag doen en gaan zelfs zo ver dat ze geen vlees eten (zodat ze geen dieren zouden moeten pijn doen). De koe is zelfs een heilig dier voor hindoes. Ze hebben enorm veel respect voor bomen, anderen, dieren en planten. Er staan zelfs regels (wetten) in hun boeken die omschrijven hoe ze met de natuur moeten omgaan.

Deze zienswijze van hindoes en boeddhisten is anders dan hoe mensen uit de westerse landen de natuur zien: wij zien natuur als iets waar wij onbeperkt gebruik van kunnen maken, iets dat wij naar onze hand kunnen zetten, iets wat wij onder controle kunnen hebben, waar wij 'baas' over kunnen zijn. Maar ik denk dat dit een verkeerde gedachte is en de natuur 'bewijst' dit door natuurrampen (waar de mens onmachtig tegenover staat). De denkwijze van hindoes vind ik nu wel iets te extreem om zelf over te nemen, maar de denkwijze van boeddhisten zou ik wel willen overnemen. Gewoon meer nadenken waar we mee bezig zijn, wat we echt nodig hebben, hoe we toch nog meer respect kunnen opbrengen voor de natuur,... Kleine zaken die enorm grote gevolgen kunnen hebben. 
Denken we nu echt dat wij door onze rijkdom zoveel gelukkiger zijn dan boeddhisten die minder (materiële zaken) hebben? Ik geloof zelfs het omgekeerde: dat we steeds meer dingen zoeken om gelukkig te worden, maar dat we nooit stilstaan bij wat ons nu al gelukkig maakt (omdat we niet doorhebben dat we al gelukkig zijn).

Geen opmerkingen:

Een reactie posten