Filmverwerking:
“Oscar et la dame Rose”
· * Vat je eigen mening over de film samen in drie
kernwoorden:
Grappig, ontroerend, origineel
· * Is wat in de film aan bod komt (onderlinge
relaties, gevoelens, ideeën) herkenbaar voor jou? Wat is wel herkenbaar? Wat niet?
Herkenbaar:
De onmacht van de ouders als ze weten dat hun zoon zal
sterven.
De verschillende levensfasen van Oscar, elk met hun
kenmerken:
-
Tienerjaren: verliefdheid, jaloezie, imponeren
-
Twintigerjaren: trouwen met je grote liefde
-
Dertigerjaren: gelukkig zijn (met je grote
liefde)
è
De andere levensfasen lijken mij ook juist
gekenmerkt, maar daar kan ik mij niet over uitspreken gezien ik mij zelf nog
niet in die levensfasen heb bevonden.
Niet-herkenbaar:
De afstandelijkheid van dokters en
verpleegsters tegenover de zieke kinderen: ik kan me niet voorstellen dat ik zo
zou reageren, want ik weet van mezelf dat ik meestal emotioneel en betrokken
ben. Misschien net daarom dat dit geen goede job zou zijn voor mij (dokter of
verpleegster), omdat ik TE betrokken zou zijn.
* Kies drie scènes uit de film die je
hebben aangesproken (positief of negatief). Beschrijf ze zo duidelijk mogelijk
en noteer per scène welke gevoelens voor jou de overhand hadden.
Beschrijving scène 1:
“Wanneer de ouders het slechte nieuws te horen
krijgen.”
De ouders zitten bij de dokter,
Oscar heeft gezien dat zijn ouders er zijn en gaat gaan luistervinken. De
dokter vertelt het nieuws dat de nieuwe behandeling niet aanslaat. De vader wil
hoop, wil nog niet opgeven, wil de behandeling verder zetten. De moeder weent.
De ouders zijn verrast dat de dokter nog niks tegen Oscar gezegd heeft. De
dokter wil dat de ouders naar Oscar toe gaan, maar ze willen nog niet (omdat ze
het nog niet aankunnen). Oscar heeft alles gehoord en is teleurgesteld in zijn
ouders en de dokter (en moet het nieuws zelf ook verwerken). Hij moet zich
verstoppen, want er komt iemand. Hij kruipt in de bezemkast, maar kan er niet
terug uit. Hij valt in slaap en droomt over het gesprek dat hij zonet gehoord
heeft tussen zijn ouders en de dokter.
Gevoelens bij scène 1:
Ik voelde mee met de ouders, het
moet ongelooflijk moeilijk zijn om zoiets te moeten horen. Ik was ook blij dat
ik het zelf nog niet heb moeten meemaken (en ik hoop ook dat ik het nooit hoef
mee te maken, ik denk dat dat 1 van de moeilijkste dingen in het leven is:
beseffen dat je je kind moet afgeven). De onmacht tegenover de dood, want
niemand ontkomt eraan.
Hoewel ik de reactie van de ouders
begreep om nog niet met hun zoon geconfronteerd te worden, maakte het me ook
boos. Want op dat moment heeft je zoon je nodig, heb je weinig tijd over om met
je zoon door te brengen. Ik denk dat ik geen moment meer van zijn zijde zou
wijken, dat ik alle tijd die er nog is met hem zou doorbrengen. Ook al zou dit
moeilijk zijn voor mij, ook al zou ik zelf enorm verdrietig zijn. Kinderen
voelen zelf wel wat er gebeurt, ik ben ervan overtuigd dat je best gewoon
eerlijk kan zijn in zulke situaties. Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan
gedaan.
Beschrijving scène 2:
“Eerste contact tussen ouders en Oscar na het gesprek
met de dokter.”
De ouders zien Oscar in de gang,
ze vragen hem iets en Oscar loopt weg (naar zijn kamer). Oscar vraagt zijn
ouders: “Waren jullie hier eerder deze week?” (terwijl hij het antwoord al
weet). Gewoon om te weten of ze eerlijk zullen zijn. Maar ze ontkennen alles,
ze liegen dus gewoon in zijn gezicht. Oscar is boos en laat dit ook merken door
volgende zaken:
-
“Ouders kan je niet wisselen, jammer genoeg.”
-
“Hopelijk
is deze cadeau beter dan de vorige keer.”
Zijn ouders
begrijpen het niet en kijken elkaar aan. Ze weten niet hoe ze moeten reageren
op Oscar. Ze geven hem een draagbare cd-speler met de muziek van de
balletvoorstelling ‘De Notenkraker’. Hij stopt de ‘oortjes’ meteen in (ik denk meer
omdat hij zijn ouders niet meer zou horen dan dat hij effectief naar de muziek
wil luisteren). Zijn ouders vragen of hij dit nu wil doen, wanneer zij er nog
zijn. Oscar antwoord met de vraag: “Waarom niet? Moeten jullie mij wat zeggen,
misschien?” Terug ontkennen de ouders. Oscar beluistert de volledige cd, en
ondertussen weten de ouders niet hoe ze zich moeten gedragen in deze situatie.
Oscar is klaar met luisteren en zegt dat hij wil slapen. Zijn moeder houdt hem
stevig vast, zegt dat ze van hem houdt. Oscar scheept haar af door te zeggen
dat ze hem pijn doen. Zijn moeder wil haar liefde nogmaals uitdrukken
(waarschijnlijk omdat ze weet dat ze hem zal verliezen). Oscar draait zich weg
van haar, duwt zijn gezicht tegen zijn kussen en weent (net niet).
Gevoelens bij scène 2:
Ik voelde het verdriet van Oscar,
ik had zelf tranen in de ogen op het einde. Had ik op dat moment mijn zoon in
mijn armen gehad dan had ik hem tegen me aangedrukt en geknuffeld. De liefde
van de moeder voor haar kind, diezelfde liefde voel ik ook. Ik leefde ook mee
met de onmacht die de ouders hadden, je wil iets doen, maar je kan niet, je
staat machteloos (tegenover de dood heb je geen antwoord; het doet altijd pijn
om te beseffen dat je iemand moet verliezen). Toen de ouders tot 2 maal toe
ontkenden, voelde ik onbegrip tegenover de ouders. Oscar gaf hen de kans om
eerlijk te zijn en ze hebben tegen hem gelogen. Dit moet aangevoeld hebben als
verraad, dat de personen die het belangrijkst voor hem zijn, de personen zijn
die tegen hem liegen. Hoe moeilijk het
waarschijnlijk ook is, ik denk dat ik eerlijk zou zijn. En als je het niet kan
zeggen, dan kan je het bijvoorbeeld ook schrijven. Het is de communicatie op
zich die belangrijk is, niet noodzakelijk de manier van communiceren. En met je
eigen kind zou je altijd moeten kunnen communiceren, hoe moeilijk het onderwerp
ook is. Aan de andere kant weet ik zelf niet zeker of ik het zou kunnen, maar
ik hoop dat ik altijd op een eerlijke manier zal kunnen communiceren met mijn
kinderen.
Beschrijving scène 3:
“De Notenkraker”
De ‘Roze Dame’ ziet de cd van ‘De
Notenkraker’ in de kamer van Oscar. Oscar zegt dat het ‘hun liedje’ is, van hem
en Peggy (zijn vriendinnetje). De worstelaar lacht en vertelt het verhaal van
een worstel-vriendin van haar, die zichzelf ‘De Notenkraker’ noemde. We zien de
worstel-vriendin in een tutu, terwijl ze in een worstelring staat. Ze kraakt
een kokosnoot met haar billen, ze danst ballet en verslaat zo haar
tegenstanders (en ook de scheidsrechter). De ‘Roze Dame’ vertelt dat haar
vriendin eigenlijk geen worstelaar wou zijn, maar dat ze een ballet-ster wou
zijn. Maar niemand wou met haar dansen. Haar worstelwedstrijden stopten pas
wanneer haar dans-act gedaan was.
Gevoelens bij scène 3:
Ik vond het vooral grappig, ik heb
gelachen. Het is een leuke manier om aan kinderen duidelijk te maken wat “De
Notenkraker” eigenlijk is. “De Notenkraker” is een bekende balletvoorstelling
en deze scène verwees daar (op een ludieke manier) naar. Maar het is zo
concreet en visueel dat kinderen het zullen onthouden, dat het zal blijven
hangen.
Het zijn deze luchtige momenten
die ervoor zorgen dat je emoties niet overbelast geraken, je kan je hoofd eens
leeg maken tijdens deze humoristische momenten.
* Op welke manier hebben de drie scènes
die je hierboven vermelde met je eigen levenservaring/levensvisie te maken?
1)
Ik zou net hetzelfde reageren als de ouders,
niet willen geloven dat er niks meer aan te doen is, dat mijn kind gaat
sterven. Ikzelf zou (denk ik) wel naar mijn zoon gaan, gezien er zo weinig tijd
meer over is met hem. Ik zou bij hem willen zijn. Ik weet niet of ik in staat
zou zijn om het hem te zeggen of om met hem over de dood te praten, maar ik zou
toch proberen. Maar ik denk dat je pas weet hoe je zou reageren wanneer het je
overkomt. En ik hoop dat ik nooit hoef te weten wat mijn reactie zou zijn, ik
hoop dat ik nooit in zo’n situatie zal terechtkomen. Ruimer gezien: iedere mens
verliest ooit iemand in zijn leven. Dan moet ik toegeven dat ik reageer zoals
de moeder; wenen, machteloosheid voelen en ook boosheid (“waarom moet dit mij
overkomen?”). En ik verwerk verdriet ook liever alleen. Eigenlijk zou ik het
liefst hebben dat iemand mij op die moment vastpakt en troost, maar
waarschijnlijk zou ik de ander al weggeduwd hebben. Klinkt tegenstrijdig (en
dat is het ook), maar wat ik op die moment zeg, is niet hetzelfde als wat ik
wil dat er gebeurt.
2)
Deze scène sluit dicht tegen mijn visie aan. Ik
vind dat je zo eerlijk mogelijk moet zijn, zeker tegenover je kinderen. Hier
geeft Oscar zijn ouders tot 2 keer toe de kans om erover te praten, maar ze
zwijgen liever. Erger nog, ze liegen. Ik begrijp dat hij boos is op hen,
teleurgesteld. Ik zou net zo reageren. Ook al besef ik, nu ik ouder ben, dat
sommige onderwerpen moeilijk zijn om te bespreken; dat je soms liever niks zegt
of liegt dan over iets te praten waarover je eigenlijk niet kan praten. Maar je
kind is het allerbelangrijkste, dus je kind zou op plaats 1 moeten komen. Dan
is er maar 1 ding mogelijk, nl. eerlijk zijn; hoe moeilijk dat ook mag zijn. Ik
heb me voorgenomen om zo weinig mogelijk te liegen, zelfs leugens die
onschuldig lijken, vb. je kan geen koekje meer eten, want de koekjes zijn op
(terwijl je kast vol dozen koekjes staat).
Waarom niet gewoon eerlijk zijn en zeggen: “ik heb gezegd 2 koekjes, en
je hebt er 2 gekregen. Je krijgt er geen meer vandaag.”? Waarom hebben wij het
zo moeilijk om gewoon eerlijk te zijn? Het lijkt zo simpel, maar toch kiezen we
ervoor om te liegen.
De onmacht van de ouders begrijp ik ook: ze
zitten met hun eigen gevoelens in een knoop, maar willen tegelijk hun kind
vasthouden, liefhebben. Ze raken verward door de signalen die Oscar zendt. Want
op diezelfde moment stroken deze signalen met wat zij voelen. Het is verwarrend
om zelf 1 emotie door te maken en te zien dat de ander een andere emotie
doormaakt. Want welke emotie is dan belangrijker: moeten ze blijven tonen dat
ze hem graag zien, of moeten ze zich afvragen waarom hij zich zo gedraagt? Ik
denk dat dit voor iedereen wel herkenbaar is, de keuze tussen jezelf en de
ander; de keuze tussen de ander zijn emotie laten beleven en die van jezelf
opzij schuiven, of omgekeerd.
3)
Als je de scène zelf bekijkt, heeft ze weinig te
maken met de levensvisie. Maar wanneer je bekijkt waarom de regisseur ze
gebruikt, dan kom je wel in de buurt van mijn levensvisie. De regisseur
gebruikt deze scène om humor in de film te brengen. En ik ben ervan overtuigd
dat humor een positief effect heeft, ook bij zieke mensen. Hoe moeilijk ik het
ook heb, wanneer ik lachende mensen hoor, mijn kinderen hoor lachen,… dan kan
ik mijn eigen lach moeilijk onderdrukken (en dat hoeft ook niet). Want ik vind
het ook logisch dat je blij kan zijn tijdens droevigere, moeilijker periodes.
Je hebt die blijheid, die humor nodig om door te kunnen gaan. Zelfs tijdens het
rouwen om een overledene zou er plaats moeten kunnen zijn om ook te lachen.
Hoewel we dit zelden doen, want we zijn ‘beleefde en welopgevoede’ mensen. Ik
vind het logisch dat je meerdere gevoelens op 1 moment kunt doormaken, waarom
is het dan niet aanvaardbaar om deze te tonen (allemaal, in al hun façetten)?
* Wat wil de regisseur van de film ons
duidelijk maken? Wat is volgens jou de boodschap die door de film wordt
overgebracht?
Ik heb er verschillende boodschappen uit gehaald:
- Eerlijk zijn tegenover de personen die je graag
ziet, want misschien is er geen tijd meer om alles terug goed te maken.
- Geniet van de tijd die er nog is (m.a.w. geniet
iedere dag van elkaar en van het leven, want je weet niet hoeveel tijd je nog
hebt).
- je moet altijd positief proberen zijn, altijd
blijven hopen, altijd blijven vechten, altijd blijven lachen.
- beeld van God verandert doorheen het leven van een
mens
Maar de belangrijkste in deze film:
- sterven / lijden hoeft niet negatief te zijn
- omringd door liefde (van God, dierbaren,…) kun je
makkelijker aanvaarden dat je sterft, dat een dierbare sterft.
* Wat zijn de gelijkenissen en de verschillen tussen jouw visie en
die van de filmmaker op de behandelde thema’s (afhankelijk van de film die je
koos kan dit zijn m.b.t. geloof, omgaan met de natuur, relaties, lijden)?
Gelijkenissen:
Ik hou van de manier waarop Oscar
God ziet, als een soort vriend waarmee hij kan communiceren, waar hij brieven
kan naar schrijven. Ik zag (en soms nog steeds) God ook zo: weten dat er iemand
is, waaraan je alles kan vertellen en die je niks verwijt, die jou niet
beoordeeld. Dit is een geruststellende gedachte, wanneer er niemand anders is
met wie je je gedachten kan delen.
God is er niet om keuzes te maken,
dit doe je zelf. Maar Hij is er wel wanneer je Hem nodig zou hebben.
Verschillen
Ik ben nog altijd niet overtuigd
dat wanneer je eigen kind sterft, dat dit dan ook positief kan zijn. Bij oudere
mensen, die al een volledig leven gehad hebben, kan ik daar vrede mee nemen.
Maar bij kinderen of jongeren stel ik mij toch steeds de vraag: “Hoe kan zoiets
gebeuren, wat is daar de zin van?” Ook wanneer ik te horen zou krijgen dat ik
nu zelf zou sterven: ik heb het gevoel dat ik nog niet alles gehad heb wat ik
uit mijn leven zou kunnen halen, dat er nog teveel zaken zijn die ‘onafgewerkt’
zijn.